Οκτώ στους 10 μη μισθωτούς επιλέγουν την 1η ασφαλιστική κατηγορία

Η επιλογή μιας εκ των έξι ασφαλιστικών κλάσεων/κατηγοριών από τους μη μισθωτούς εξέπνευσε στις 12 Φεβρουαρίου και ήταν μια σημαντική διαδικασία, καθώς ορίζει τις εισφορές που θα καταβάλει ο κάθε μη μισθωτός σε μηνιαία βάση προς τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, αλλά και η επιλογή αυτή θα τους συνοδεύει μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.

Οι φετινές εισφορές ήταν αυξημένες σε σχέση με πέρυσι κατά 9,6%, με βάση το ποσοστό πληθωρισμού του 2022. Αυτό σημαίνει ότι η πρώτη ασφαλιστική κατηγορία, την οποία επιλέγει το μεγαλύτερο μέρος των ασφαλισμένων από 210 ευρώ που ήταν μέχρι 31 Δεκεμβρίου ανέρχεται πλέον στα 230 ευρώ, δηλαδή θα είναι 20 ευρώ ακριβότερη σε σχέση με πέρυσι. Παράλληλα, η δεύτερη κατηγορία φτάνει τα 276 ευρώ από 252 που ήταν, ενώ η τρίτη κατηγορία από 302 αγγίζει πλέον τα 331 ευρώ. Η πέμπτη ασφαλιστική κλάση αυξήθηκε κατά 42 περίπου ευρώ, φτάνοντας τα 476 ευρώ, ενώ η τελευταία και πιο δαπανηρή προσεγγίζει τα 620 ευρώ, λαμβάνοντας μια αύξηση της τάξης των 54,6 ευρώ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία για εισφορές του 2023 η πλειονότητα των ασφαλισμένων επιλέγει την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία. Μέχρι τον Δεκέμβριο 1.035.500 μη μισθωτοί, δηλαδή το 80%, είχε επιλέξει την πρώτη κατηγορία. Η δεύτερη κατηγορία είχε επιλεγεί από 57.000 ασφαλισμένους (4,4%), η τρίτη κατηγορία από 33.000 ασφαλισμένους (2,55%), η τέταρτη κατηγορία από 20.200 (1,56%), η πέμπτη κατηγορία από 9.400 ασφαλισμένους (0,73%) και η έκτη κατηγορία από 12.500 ανθρώπους (0,96%). Τέλος, υπάρχουν περίπου 128.000 μη μισθωτοί (9,8%), οι οποίοι μέχρι τον Δεκέμβριο είχαν επιλέξει την ειδική κατηγορία που αφορά τους νέους ασφαλισμένους.

Η αναπροσαρμογή των εισφορών κάθε έτος είναι αναγκαία, αφενός, γιατί αν δεν υπολογισθεί ο πληθωρισμός  στις εισφορές τότε θα οδηγηθούμε με μαθηματική βεβαιότητα σε χαμηλότερες συντάξεις, αφετέρου γιατί οι συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων καλύπτονται σε σημαντικό βαθμό από τις εισφορές των εν ενεργεία ασφαλισμένων. Κάθε αναπροσαρμογή των συντάξεων, όπως για παράδειγμα οι πρόσφατες αυξήσεις των συντάξεων κατά 7,75%, θα πρέπει να καλύπτεται και από αντίστοιχες εισφορές προς τα ασφαλιστικά ταμεία.

Υπηρεσιακοί παράγοντες του ΕΦΚΑ επισημαίνουν ότι οι εισφορές για κύρια σύνταξη των αυτοαπασχολούμενων που επιλέγουν την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία (περισσότεροι από 8 στους 10 επιλέγουν αυτή την κατηγορία) φαίνεται να είναι χαμηλότερες ακόμη και από εκείνες που καταβάλλουν οι εργαζόμενοι που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.

Συγκεκριμένα, το 2022 η μηνιαία εισφορά για σύνταξη και υγεία για τους μη μισθωτούς στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία ήταν 210 ευρώ τον μήνα. Αντιστοίχως, οι εισφορές ενός μισθωτού που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό, διαμορφώθηκαν πέρυσι (μετά τη διπλή αύξηση του κατώτατου μισθού) σε 225,4 ευρώ τον μήνα (με αναγωγή για 14 μισθούς).

Δηλαδή υπάρχει το ενδεχόμενο, όπως αναφέρει το υπουργείο Εργασίας, ένας εργοδότης να πληρώνει για δικές του εισφορές λιγότερα χρήματα από τις εισφορές που αντιστοιχούν σε υπάλληλό του ο οποίος αμείβεται με τον κατώτατο μισθό.

Προς την κατεύθυνση αυτήν ξεκαθαρίζεται ότι το ασφαλιστικό σύστημα οφείλει να λειτουργεί με όρους δικαιοσύνης και αναλογικής κατανομής των βαρών με βάση τις δυνατότητες του κάθε ασφαλισμένου.